Bağışıklık Baskılayıcı İlaç Kullanan Romatizma Hastaları için Coronavirüs (Covid-19) Salgını Önerileri
Covid-19 (Coronavirüs) salgını bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar alan romatizma hastalarımızda özel kaygı yaratmıştır.
Bu çerçevede Türkiye Romatoloji Derneği (TRD) olarak diğer bilimsel kuruluşların (Avrupa Romatoloji Birliği (EULAR), Amerikan Romatoloji Birliği (ACR) ve İngiliz Romatoloji Derneğinin (BSR)) görüşlerini de dikkate alarak aşağıda sık sorulan sorular hakkındaki görüşlerimizi hastalarımıza iletiyoruz:
1.İlaçlarımızı önlem olarak kesmeli miyiz?
Özellikle kortizon ve bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar (Metotreksat, Anti-TNF vb.) alan hastalarımız enfeksiyonlar açısından riskli sayılırlar. Ancak kullandıkları ilaçların kesilmesi durumunda hastalıkları tekrarlayabilir ve organ-hasarı oluşabilir. Henüz bu ilaçları alan hastalarda Covid-19 enfeksiyonunun daha ağır seyrettiğine dair bilgi yoktur. Bu nedenle ilaçlarınızın kesilmesini ya da azaltılmasını TRD olarak önermiyoruz. Bu konuda yine de tereddütleriniz varsa doktorunuz ile görüşmenizi öneririz.
2. Enfeksiyon belirtileri olunca ne yapmalıyım?
Covid-19 enfeksiyonu öncelikle ateş, nefes darlığı ve kuru öksürüğe yol açmaktadır. Bu yakınmalar ya da başka bir enfeksiyon belirtisi olduğunda hemen Sağlık Bakanlığınca önerilen bir Sağlık Kurumuna başvurmalısınız. Biyolojik etkili ilaç kullanıyorsanız her enfeksiyonda olduğu gibi kesiniz. Uzun zamandır kortizon kullanan hastalarımız kortizonu aniden kesmemelidirler. Diğer ilaçlar için hekiminizle iletişim kurunuz.
3. Zamanı gelen Romatoloji Muayeneme gideyim mi?
Romatoloji randevu gününüz geldiğinde hastalığınız sessiz (remisyonda) ise randevunuzun ertelenip ertelenemeyeceği konusunda sizi takip eden doktorunuz ya da romatoloji merkezi ile iletişime geçiniz.
4. Plaquenil isimli ilacın Covid-19 enfeksiyonuna iyi geldiğini duydum, ben (ve hatta yakınlarım) Plaquenil alalım mı?
Plaquenil ve bazı romatizma ilaçlarının Covid-19 enfeksiyonunun tedavisinde yararlı olabileceğine yönelik çalışmalar mevcuttur. Oldukça güvenli bir ilaç olmakla beraber şu an için koruma ya da tedavi amaçlı siz ya da yakınlarınızın romatizma-dışı nedenle Plaquenil alması doğru değildir.
5. Bu dönemde kendimi korumak üzere aşı olayım mı?
Eğer enfeksiyon belirtileriniz yoksa özellikle grip ve zatürre aşılarınızı olmanızı öneriyoruz.
TRD olarak Covid-19 coronavirüs enfeksiyonu ile ilgili gelişmeleri yakından izliyoruz. Sizleri ilerleyen günlerde yeni çalışmalar ışığında yeniden bilgilendireceğiz. Ancak sizin özel durumunuzda en doğru kararı romatoloji uzmanı hekiminiz verebilir. Bu nedenle başka sorular ve sorunlarınız varsa hekiminiz ile temasa geçiniz.
Ek Öneriler:
Covid-19 coronavirüs enfeksiyonu açısından yüksek riskli hastalar için en etkili yöntem hastalık bulaşma riskini azaltacak şekilde mümkün olduğunca evde kalınması ve zorunlu durumlar dışında dış ortama çıkılmamasıdır. Özellikle ilk 2-3 hafta bu açıdan önemlidir.
Hastalığın erken dönemde bulaştırıcılığı yüksektir ve hastaların henüz belirtileri başlamadan önceki günlerde de bulaştırıcı olduğu bilinmektedir. Bu nedenle, etrafınızda şikayeti olmayan kişilerin de Covid-19 coronavirüs enfeksiyonunu bulaştırıcı olma olasılığının bulunduğunu düşünün ve kalabalık ortamlardan, toplu taşıt araçlarını kullanmaktan, hastane ortamında bulunmaktan kaçının.
Romatizmal hastalıkları ile ilgili bulguları iyi durumda olan hastalar randevularını erteleyebilirler. Randevularına gelmeyen hastalarımıza, Covid-19 coronavirüs enfeksiyonu bulaşma riski azaldıktan sonra yeniden randevu verilmesi konusunda gerekli yardım sağlanacaktır.
Biyolojik ilaç kullanmakta olan ve hastalık bulguları iyi durumda olan hastalar, takip eden doktorları ile konuşarak ilaçlarının uygulama aralıklarını açmayı deneyebilirler. Bununla beraber, romatizmal hastalıkları aktif dönemde olan ya da hastalık alevlenmesi riski olan hastalar için ilaçların kesilmesi de önemli bir sorun oluşturabilir. Kararın doktorunuzla birlikte verilmesi doğru olur.
Covid-19 coronavirüs enfeksiyonu ile ilgili olabilecek ateş, öksürük ve nefes darlığı belirtileri gelişirse ya da yakın temasta olduğunuz kişilerde hastalık tanısı konursa, Sağlık Bakanlığı tarafından bildirilen ve tanı testinin uygulandığı sağlık merkezlerinden birisine başvurun. Başvuru anına kadar hastalık belirtileri için parasetamol dışında ek ilaç almayın. Özellikle ibuprofen ya da benzeri non-steroid anti-enflamatuvar ilaçları ateş düşürücü ya da ağrı kesici olarak kullanmayın.
Covid-19 coronavirüs enfeksiyonuna karşı bağışıklığı güçlendirdiği gösterilmiş bir gıda desteği bulunmamaktadır. Bu amaçla kanıt olmaksızın tavsiye edilen ve almakta olduğunuz ilaçlarla etkileşme olasılığı olan ürünleri kullanmayın. En önemli korunmanın hastalık bulaşma olasılığını azaltacak şekilde evde kalmak olduğunu unutmayın. Dış ortamla sık teması olan, sık yurt dışı seyahatler yapan kişileri de ziyaretçi olarak kabul etmeyin.